dots-menu
×

Home  »  The Oxford Book of Latin Verse  »  Poetry and Science

Heathcote William Garrod, comp. (1878–1960). The Oxford Book of Latin Verse. 1912.

Anonymous 10 B.C.–50 A.D.

Poetry and Science

(Prologue to a Poem on Aetna)

AVREA securi quis nescit saecula regis?

cum domitis nemo Cererem iactaret in aruis

uenturisque malas prohiberet fructibus herbas,

annua sed saturae complerent horrea messes,

ipse suo flueret Bacchus pede mellaque lentis

penderent foliis et pingui Pallas oliuae,

secretos amnis ageret cum gratia ruris?

non cessit cuiquam melius sua tempora nosse.

ultima quis tacuit iuuenum certamina Colchos?

quis non Argolico defleuit Pergamon igni

impositam et tristi natorum funere matrem

auersumue diem sparsumue in semina dentem?

quis non periurae doluit mendacia puppis

desertam uacuo Minoida litore questus,

quicquid et antiquom iactata est fabula carmen?

fortius ignotas molimur pectore curas:

qui tanto motus operi, quae causa perennis

explicet in densum flammas et trudat ab imo

ingenti sonitu molis et proxima quaeque

ignibus irriguis urat—mens carminis haec est.

principio ne quem capiat fallacia uatum

sedis esse dei tumidisque e faucibus ignem

Volcani ruere et clausis resonare cauernis

festinantis opus: non est tam sordida diuis

cura neque extremas ius est dimittere in artis

sidera; subducto regnant sublimia caelo

illa neque artificum curant tractare laborem.

discrepat a prima facies haec altera uatum:

illis Cyclopas memorant fornacibus usos,

cum super incudem numerosa in uerbera fortes

horrendum magno quaterent sub pondere fulmen

armarentque Iouem: turpe est sine pignore carmen.

proxima uiuaces Aetnaei uerticis ignis

impia sollicitat Phlegraeis fabula castris.

temptauere (nefas) olim detrudere mundo

sidera captiuique Iouis transferre gigantes

imperium et uicto leges imponere caelo.

(his natura sua est aluo tenus, ima per orbis

squameus intortos sinuat uestigia serpens.)

construitur magnis ad proelia montibus agger:

Pelion Ossa grauat, summus premit Ossan Olympus.

iam coaceruatas nituntur scandere molis,

impius et miles metuentia comminus astra

prouocat, infestus cunctos ad proelia diuos

prouocat. admotis conterrita sidera signis,

Iuppiter et caelo metuit dextramque corusca

armatus flamma remouet caligine mundum.

incursant uasto primum clamore gigantes:

hic magno tonat ore pater geminantque fauentes

undique discordes comitum simul agmine uenti.

densa per attonitas rumpuntur flumina nubis

atque in bellandum quae cuique potentia diuom

in commune uenit. iam patri dextera Pallas

et Mars laeuos erat, iam cetera turba deorum,

stant utrimque deae: ualidos tum Iuppiter ignis

increpat et iacto proturbat fulmine montis.

illinc disiectae uerterunt terga ruinae

infertae diuis acies atque impius hostis

praeceps cum castris agitur materque iacentis

impellens natos. tunc pax est reddita mundo,

tunc liber cessat; uenit per sidera: caelum

defensique decus mundi nunc redditur astris.

gurgite Trinacrio morientem Iuppiter Aetna

obruit Enceladon, uasto qui pondere montis

aestuat et petulans exspirat faucibus ignem.

haec est uentosae uolgata licentia famae.

uatibus ingenium est: hinc audit nobile carmen.

plurima pars scaenae rerum est fallacia: uates

sub terris nigros uiderunt carmine manis

atque inter cineres Ditis pallentia regna,

mentiti uates Stygias undasque canisque.

hi Tityon poena strauere in iugera foedum;

sollicitant illi te circum, Tantale, cena

sollicitantque siti; Minos, tuaque, Aeace, in umbris

iura canunt idemque rotant Ixionis orbem,—

quicquid et interius falsi sibi conscia terra est.

nec tu, terra, satis: speculantur numina diuom

nec metuunt oculos alieno admittere caelo.

norunt bella deum, norunt abscondita nobis

coniugia et falsa quotiens sub imagine peccet,

taurus in Europen, in Ledam candidus ales,

Iuppiter, ut Danaae pretiosus fluxerit imber.

debita carminibus libertas ista, sed omnis

in uero mihi cura: canam, quo feruida motu

aestuet Aetna nouosque rapax sibi conferat ignis.